Bùi Xuân Phái vẽ tranh

thơ Hồ Xuân Hương

Trần Lê Văn

Tặng Kiến trúc sư lão thành Nguyễn Ngọc Ngoạn, người được Bùi Xuân Phái tặng tranh vẽ theo thơ Hồ Xuân Hương để minh hoạ sách của ông.

Trái tim anh Phái sắp ngừng đập

Còn đập mạnh với thơ Hồ Xuân Hương

Những hình khối nguy nga da thịt đời thường

Của nữ thi nhân lại lay hồn hoạ sĩ

Sức mạnh nào đẩy bàn tay anh vẽ

Đẩy thần chết lùi ra.

Từ giã chúng mình, anh Phái đi xa

Nhà kiến trúc bạn anh may mắn nhất

Được hoạ sĩ gửi lại cho tặng vật

Những bức tranh thơ Hồ Xuân Hương

“Thiếu nữ ngủ ngày”, gò bồng đảo ngậm sương

“Cây dù” hội xuân tung lên trời đôi lứa

Đây “Chiếc quạt” gây trăm nghìn bão tố

Đây “Giếng thơ” soi tỏ tình đời…

Nhà kiến trúc già trăn trở không nguôi

Bao toà lâu đài ông tạo nên kiểu dáng

Có đủ sức thổi bùng mỹ cảm

Như những “toà thiên nhiên” trong thơ Hồ Xuân Hương

Đã lồng lộng soi gương

Vào tranh Bùi Xuân Phái

Thần chết đã lùi và lùi xa mãi mãi

Trước nghệ thuật vĩnh hằng.

Trước Xuân Kỷ Tỵ, 1989

Bùi Xuân Phái drew his inspiration

from Hồ Xuân Hương's poems to paint

To veteran architect Nguyễn Ngọc Ngoạn, to whom Bùi Xuân Phái offered his paintings which the Hồ Xuân Hương's poems inspire him to paint, to serve as illustrations for architect Ngoạn's book.

Phái's heart though about to stop beating

Still beats fastly with Hồ Xuân Hương's poems

The poetess' magnificent common life figures

                        and blocks of flesh and skin

Stir the artist's soul

Which strength pushes his painting hand

And drives back Death.

Bidding farewell to us, Phái has gone on a long long journey

Luckiest among us is his friend, the architect

To whom Phái offered as gifts

The paintings Hồ Xuân Hương's poems inspire him to paint.

"Day sleeping Young Girl" with her frosty breasts

"The Spring Festival Swing" that throws the young couple

                                                  up into the air

Here is "the Fan" that engenders thousands of violent storms

And here is "The clear water well" reflecting obviously the

                                                 thankless of life...

Unceasingly tossing about is our old architect.

Do the numerous castles he had designed

Contain enough strength to blow up the Sense of Beauty

As have done Hồ Xuân Hương's "Natural Nude Figures" in

                                                             her poems?

That have lastingly mirrored

In Bùi Xuân Phái's paintings.

Death has withdrawn and shall withdraw forever

While facing Eternal Art.

Sometime prior to "Kỷ Tỵ" Spring, 1989

Trần Lê Văn

Translated by Vũ Anh Tuấn

Bức tranh mèo

Tưởng nhớ anh Bùi Xuân Phái

Anh Phái cho tôi con mèo
                                       trong tranh
Con mèo mắt xanh
                           như mắt xanh anh Phái
(Không biết anh từ biển bờ nào lại
                         Mà mắt anh biếc xanh)
Bức tranh mèo nhỏ xinh
Bỏ trong phong bì vừa vặn
Bên hồ Gươm chiều xuân chưa muốn lặn
Tôi bước vẩn vơ như một gã si tình
Trong tay cầm chắc phong bì tranh
Chỉ sợ từ trong tranh mèo chạy ra
                                           biến mất.
Vẫn còn đây – Vẫn còn đây thật!
Tôi luôn luôn rút tranh, sung sướng
                                                  ngắm nhìn
Hẳn có người, dù lạ, dù quen
Tưởng tôi đọc ham mê tình thư một
                                                      bức
Mèo khoác áo mây trời
                               điểm son, điểm mực
Vằn dọc, vằn ngang tia chớp đêm hè,
Dáng trầm mặc mà ngây thơ
                            đang tự hỏi, tự nghe
Lẽ tồn tại của mình
                             trên trái đất.
Gắng trụ lại ba chân cho chắc
Một chân giơ lên
                          nắm bắt cái vô hình
Ôi! Cái chân mèo thành cánh tay vẽ
                                                      Tranh
Cho chiều xuân hồ Gươm với tôi say
                                                       đắm.

Trần Lê Văn

The "Cat" painting

Recollecting Bùi Xuân Phái

Phái gives me a cat
A cat with blue eyes
                             that resemble Phái's blue eyes
(I wonder from what distant shores did Phái come
                                             to have such blue eyes)
The tiny "Cat" painting
Inside a similarly tiny envelop
On the Lake of the Restored Sword, the Spring evening
                                                sun still regrets to set
I wander around just like a young man in love
Holding safely in my hand the envelop
Being afraid that the cat might jump out
                             from the painting and disappear
It's still here - Indeed it's still here!
I continuously draw out the painting to look
                                                  at it pleasingly
Some friends, or some strangers
Probably think I'm reading a love letter
The cat's fur shows a skyblue color
                                 speckled with ochre and black dots
With lengthwise and horizontal stripes, like lightnings
                                                        in a summer night
Its meditative while innocent attitude
seems to show it asking ítelf, and listening to itself
About the reason for its existence on this earth.
It strives to gather firmly its three paws
And raises its fourth paw up, seeming to catch Invisibility
Alas! The cat's paw turns into the painting hand
And casts an infatuation on myself and on the Spring 
                            evening on the Lake of the Restored Sword.

Trần Lê Văn _ Translated by Vũ Anh Tuấn