- Đồ khùng ! - Đồ mát dây ! - Đồ rác rưởi ! - Quân cặn bã ! Raoul Verrier, đang đứng chống khuỷu tay trên quầy rượu của quán rượu Thương Mại, quán rượu duy nhất của ngôi làng nhỏ bé Saint-Gilles-la-Forêt ở miền Trung nước Pháp, nghiến răng và bóp chặt nắm đấm. “Quân cặn bã !” Tức thật, tên thối tha kia dám gọi mình là “quân cặn bã” ! Cặp mắt của Raoul Verrier bỗng đỏ ngầu như máu, và cơn giận dữ làm mặt hắn tím bầm lại… Quả là hắn có hơi quá chén, nhưng đâu có sao? Quán rượu là để bán rượu, phải không? Hơn nữa hôm nay là thứ bảy. Vả lại mỗi tuần Raoul Verrier chỉ tới quán có một lần vào sáng thứ bảy. Và “tên” kia cũng mò lại đây mỗi sáng thứ bảy. “Hắn” lấy cớ là đến mua thuốc hút ống điếu. Đương nhiên đây chỉ là một cái cớ, mục đích của “hắn” là tới để khiêu khích, khơi sâu hận thù đã có giữa hai người từ rất lâu. Raoul Verrier uống một hơi hết ly rượu… Ở tuổi 45, hắn vẫn còn rất là trai tráng, với thân hình chắc nịch, khuôn mặt tròn phì nộn, và mái tóc vàng cắt theo lối bàn chải. Cũng như phần lớn các cư dân ở Saint-Gilles-la-Forêt, Raoul Verrier là một nông dân. Hắn không giàu có gì lắm nhưng thuộc thành phần khá giả vì ruộng ngô của hắn mang lại lợi nhuận tốt. Hắn lập gia đình từ hai mươi năm trước và Micheline, bà xã của hắn đã sinh cho hắn hai đứa con trai khoẻ, đẹp. Tóm lại, mọi việc đều suôn sẻ trong cuộc sống của hắn ngoại trừ một điều bất như ý duy nhất, được gây ra bởi một kẻ tên là Francois Lebeau, kẻ hiện đang gây sự cãi vã với hắn. Đây là một sự tranh chấp giữa xóm giềng, thường xảy ra như cơm bữa ở nông thôn. Do một sự oái oăm, tình cờ trong việc thừa hưởng ruộng đất, các thửa ruộng của Raoul Verrier bị chia cắt làm đôi, bởi một thửa đất của Lebeau, khiến cho việc khai thác phải chịu những tốn kém cả về thời gian lẫn tiền bạc. Trong khi đã từ lâu lắm, người này nhất định từ chối không chịu bán lại thửa đất ở giữa đó. Chỉ vì người này muốn chơi ác, muốn hại hắn, chứ chẳng còn lý do nào khác, việc này rõ như ban ngày. Để tỏ rõ ác ý hơn nữa, Francois Lebeau để cho thửa đất đó cỏ, gai mọc rậm rạp vì hắn bỏ không thèm khai thác. Từ 15 năm nay hắn để không cho thửa đất thành hoang phế. Năm thì mười họa hắn ra thăm đất, tay đút túi quần, miệng nở một nụ cười đểu, trong khi người hàng xóm còng lưng làm lụng trên thửa ruộng ngô của mình… Raoul Verrier đấm mạnh lên quày rượu. - Thằng lùn dơ bẩn ! Francois Lebeau tái mặt khi nghe câu chửi. Hắn trừng mắt nhìn Raoul Verrier, cao lớn hơn hẳn hắn một cái đầu. Quả là hình-dung-từ “thằng lùn” thích hợp với hắn. Đã quá lục tuần, nhưng trông ngoại hình còn già hơn nữa, Francois Lebeau thực ra không hẳn là một thằng lùn, nhưng thân hình hắn nhỏ bé, mà lại có một cái đầu to kếch xù, quá to đối với thân xác của hắn. Hơn nữa hắn lại hơi thọt chân và bị cận thị cực nặng, khiến hắn phải đeo một cặp kính cận dày cộp, trông càng dị hợm. Chắc chỉ vì hắn quá xấu xí khiến hắn trở nên độc ác. Dù giàu nhất làng, hắn không sao kiếm được một bà xã, vì không có phụ nữ nào trong vùng thèm lấy hắn. Do đó để làm giảm thiểu nỗi cô đơn to đùng đó, hắn càng ngày càng trở nên giàu có hơn và luôn luôn cố làm càng nhiều điều cay nghiệt càng tốt, reo rắc oan khiên khắp chung quanh hắn. Sau cặp mắt kính dày cộp, đôi mắt ti hí và nâu trở thành cực kỳ dữ tợn như phát ra tia lửa. - Đồ con hoang đáng nguyền rủa ! Raoul Verrier nhảy chồm tới, và chắc sẽ xơi tái ngay đối thủ, nếu nhiều bạn rượu khác không xông ra ngăn càn hắn lại. “Đồ con hoang” là câu chửi duy nhất tác động đến Raoul Verrier nhiều nhất, vì hắn không có cha. Sự việc đang đi đến chỗ căng thẳng nhất, thì một tiếng nói vang lên làm mọi người bình tĩnh trở lại. Đó là tiếng ông xã trưởng Honoré Champi vừa vào tới… Vừa 60 tuổi, Honoré Champi không những chỉ là xã trưởng, mà còn là một lãnh đạo tinh thần được kính trọng trong khắp vùng này. Ông bước lại gần hai địch thủ với vẻ mặt bực tức. Hai kẻ này phân bua với ông ta như hai đứa nhỏ đang đứng trước một người lớn: - Nó gọi tôi là “thằng lùn dơ bẩn” - Nó dám kêu tôi là “đồ con hoang” Honoré Champi làm cả hai người câm miệng. - Tôi ngán chuyện của hai người các anh quá rồi. Raoul, anh nên về nhà đi. Hễ động uống vào là lên cơn. - Tôi có quyền muốn làm gì thì làm chứ. - Còn ông, ông Lebeau, ông bán quách cái thửa ruộng quỷ quái đó đi chứ? - Không bao giờ! Chết cũng không bán! Vả lại sau này tôi sẽ để mộ tôi ở đó; như vậy, ngay cả sau khi tôi chết, cũng chẳng đứa nào dám rờ tới nó. Thế là chửi rủa ầm ĩ, bất kể sự hiện diện của ông xã trưởng, lại tiếp tục diễn ra rôm rả. Nhưng rồi sau đó, hai kẻ địch kẻ trước người sau chịu bỏ ra về. Ông xã trưởng thở phào nhẹ nhõm khi cả hai rời quán rượu. - Lebeau là một tên ác độc, Raoul là kẻ tính tình bặm trợn. Tôi mong mình chóng qua được ngày mai! Rất nhiều người cùng cất tiếng hỏi một lượt: - Tại sao lại qua được ngày mai? - Vì ngày mai là ngày khai mạc mùa săn, và ngày mai cả hai kẻ đó đều có súng trong tay! Sự im lặng trong quán rượu bỗng trở nên não nề. Ngày hôm sau, ngày 20 tháng 9 năm 1960, quả là ngày khai mạc mùa săn bắn trên toàn nước Pháp. Nhưng, ở Saint-Gilles-la-Forêt dám là một cuộc săn người lắm! Buổi sáng, súng cầm tay, Raoul Verrier thận trọng tiến bước ở trong khu rừng. Thường thường, hắn rất thích ngày khai mạc mùa săn, nhưng lần này là lần đầu tiên, hắn có một linh cảm không hay. Lúc đầu, hắn tự nhủ có lẽ vì trời quá lạnh, hoặc vì số thú rừng quá ít; nhưng rồi hắn phải tự thú nhận một điều là hắn lo sợ tên Francois Lebeau tìm cách ám hại. Raoul Verrier liếc nhìn đồng hồ: sáu giờ rười sáng rồi. Thế là hắn đã ra khỏi nhà được đúng một tiếng. hắn chưa bao giờ để ý là khu rừng rậm rạp như thế nào và những bụi cây to lớn dễ để gian nhân núp như thế nào. Những lối đi, những ngõ ngách, mà hắn thường qua lại từ khi còn bé, bỗng không còn vẻ thân thiện như trước; đây là lần đầu tiên hắm linh cảm thấy có điều gì nguy hiểm… Không, ngày khai mạc mùa săn năm nay không giống như những ngày khai mạc khác. Raoul Verrier có cảm tưởng phi lý, nhưng rất rõ rệt là mình không còn là người đi săn, mà đang là con mồi. Có tiếng lá sột soạt phía sau lưng. Raoul Verrier vụt quay ngoắt trở lại, ngọn súng chĩa ra phía trước mặt. Tiếng nói của Honoré Champi, ông xã trưởng, bỗng vang lên: - Ê ! không có rỡn mặt nghe Raoul ! Raoul Verrier thở dài, và lắp bắp mấy lời xin lỗi. Ông xã trưởng nhìn hắn bằng ánh mắt nghiêm trọng. - Anh hơi bồn chồn quá đấy Raoul ạ… - Vâng, tôi không hiểu tại sao sáng nay tôi lại như vậy. - Tôi, tôi hiểu. Vả lại, thực ra anh cũng hiểu nữa! Nếu không có gì phiền, để tôi đi cùng anh một quãng, biết đâu lại không tránh được một điều bất hạnh. - Điều bất hạnh gì? - Một phát đạn rất có thể được bắn ra dễ dàng, và một án mạng cũng rất có thể giống như một tai nạn săn bắn. - Ông thực sự sợ rằng tôi sẽ bắn Lebeau sao? Ông hiểu lầm tôi rồi ông Honoré ạ. - Tôi biết anh quá và tôi sợ rằng anh dám lắm chứ. Nhưng tôi còn sợ cái khác nữa. - Sợ cái gì khác, hở ông Honoré? - Sợ sự trái ngược xảy ra… Raoul Verrier và Honoré Champi tiếp tục đi cạnh nhau cho mãi tới gần trưa. Nhưng đến giờ ăn, ông xã trưởng phải quay về. - Tôi có hứa đi thăm ông gác rừng, thôi tôi phải về đây. Thế là Raoul ở lại một mình. Ngay tức khắc, những lo sợ vẩn vơ hồi sáng lại trở lại ngay. Mỗi tiếng động trong các bụi rậm làm hắn giật bắn người. hắn khiếp sợ đến nỗi, mỗi khi có những chú thỏ hoặc những con chim trĩ xuất hiện, hắn cũng chẳng buồn nhắm bắn. Sáu giờ chiều…Raoul Verrier đang trên đường trở về. Hắn chẳng săn được con gì, nhưng hắn cũng cóc cần. Hắn vẫn còn được nguyên vẹn, an toàn, cái đó mới là quan trọng! Xa xa ở phía trước, hắn trông thấy một bóng dáng làm hắn cảm thấy được hoàn toàn giải thoát. Hắn giơ tay mặt lên vẫy và chạy ào lại phía người đó. - Ông Honoré, ông Honoré !... Khi đến gần, hắn chợt thấy là ông xã trưởng không phải đang đứng một mình, mà đang được một nhóm người lố nhố bao quanh. Ông xã trưởng ngó về phía phát ra tiếng gọi, nhưng không chào lại hắn. Ông ta đứng ngay đơ, im lặng. Raoul bước lại kế một bên. - Ồ, ông Honoré có chuyện gì xảy ra vậy? Tại sao… Raoul Verrier vừa nhìn thấy Francois Lebeau nằm sóng soài dưới đất, tay giang ra như hình thập giá. Giữa ngực một vết đạn loang lổ máu tươi. Raoul nhận ra người đang quỳ xuống cạnh tử thi là ông pháp y của làng Saint-Gilles; ông này nhìn lên và buồn bã lắc đầu. Hắn cũng nhận ra viên cảnh sát trưởng và những nhân viên của ông ta. Tiếng nói của ông xã trưởng vang lên trong khi hắn đang trầm tư. - Raoul, đưa súng của anh cho tôi. - Nhưng tôi đâu có giết hắn ta. - Anh sẽ giải thích với chúng tôi sau. Lẹ lên, đưa súng đây… Tại đồn cảnh sát Raoul chối cãi thật dữ tợn. Honoré Champi cố gắng thuyết phục hắn thú nhận tội. - Thú nhận đi Raoul, tôi biết là anh giết, và mọi người đều biết là như vậy! - Không phải, tôi không giết Lebeau, trong suốt buổi săn tôi đâu có gặp hắn lúc nào! - Đây là một trường hợp phòng vệ chính đáng, Lebeau là đứa độc ác. Tôi có thể làm chứng cho anh, tất cả mọi người có thể làm chứng! - Nhưng không phải tôi giết! - Hãy thú nhận đi và có thể anh sẽ được thả về gặp vợ con. - Không phải tôi! Có thể là hắn tự sát để đổ vạ cho tôi. - Đừng có nói bậy: với một khẩu súng săn rất khó mà có thể tự bắn một viên đạn vào ngực. Mà nếu có vậy thì mũi súng phải ở ngay trước ngực; đàng này pháp y nói viên đạn được bắn ra từ mười thước ở phía trước. - Không phải tôi đã giết hắn! Đây là một tai nạn chẳng có dính dấp gì đến tôi cả. Ông phải tin tôi mới được. Honoré Champi thở dài thườn thượt. - Tôi không thể tin được anh Raoul ạ. Và nếu tôi không tin, thì chẳng ai có thể tin cả. - Raoul, anh hãy thú nhận là anh giết nó đi! Micheline Verrier van lơn người chồng mình nhận tội để được khoan hồng. - Ông Verrier, hãy thú nhận là ông đã ra tay đi, luật sư của hắn khuyên hắn. Nhưng để trả lời cho cả hai người, cũng như trước lúc đó hắn đã trả lời cho ông xã trưởng, và vài ngày sau, khi trả lời cho ông chánh án tòa sơ thẩm, Raoul Verrier vẫn cương quyết duy trì câu trả lời duy nhất: - Không, không phải tôi giết! Honoré Champi đã nói đúng: không ai chịu tin lập luận của Raoul Verrier. Nhất là với các người trong bồi thẩm đoàn, một buổi sáng trong tháng 6 năn 1961 đã phán quyết là Raoul có tội. Raoul Verrier sau đó đã lãnh bản án 20 năm tù. Hắn đã không ở hết thời gian thọ hình, mà ngược lại, chỉ hai ngày sau hắn đã tự treo cổ tự vận ngay trong khám… Một thời gian ngắn sau đó, bà quả phụ Micheline mua được của những người thừa kế Francois Lebeau, những người không bao giờ tán thành đường lối của hắn, mảnh đất tàn khốc đó. Giờ đây thửa đất của Verrier đã hoàn toàn thuộc về một chủ. Cuộc thách đấu của hai kẻ thù nghịch đã kết thúc bằng cái chết của cả đôi bên. Ở làng Saint-Gilles-la-Forêt, mọi việc lại trở lại bình thường ngăn nắp như cũ. Chỉ có một mình xã trưởng Honoré Champi là mang nặng một mặc cảm thầm kín. Sau ngày Verrier tự vận, một mối nghi ngờ khủng khiếp nảy sinh trong tâm trí ông ta: Trời ơi, nếu hắn vô tội thì sao đây? Đương nhiên là một kẻ có tội cũng có thể tự tử, nhưng… Mỗi khi những người dân làng gặp ông ngoài đường, họ thường thì thầm những câu như: - Hồi này ông xã trưởng của mình già xọm hẳn đi! - Chuyện! Ông ta có biết bao nhiêu chuyện phải lo nghĩ! Và Honoré Champi lặng lẽ bước đi, như không muốn để những lời đó lọt vô tai, ông ta thầm nhủ rằng sẽ giữ mối nghi ngờ khủng khiếp đó cho tới ngày chót của cuộc đời… Ngày 12 tháng 6 năn 1971: Hơn 10 năm đã trôi qua .Honoré Champi đang leo một con đường mòn và dốc, ở một nơi hẻo lánh, khá xa ngôi làng. Một trong những người dân làng, Mathieu Ferrand, đang hấp hối và đã xin được gặp ông xã trưởng. Khi đặt chân vào căn phòng của người bạc nhược, Honoré Champi thấy các thân nhân đang bao quanh anh ta. Bằng một cái khoát tay, Mathieu Ferrand đuổi hết tất cả mọi người ra khỏi phòng. Khi chỉ còn lại hai người, Ferrand nói bằng một giọng yếu ớt nhưng rành mạch. - Tôi cần phải thú tội trước khi chết. Tôi đã giết một người. Honoré Champi cảm thấy khó chịu. - Ông không thấy rằng ông nên xưng tội với ông cha sở thì đúng hơn à? - Không, tôi tin Chúa mà không tin ba ông cha sở. Hơn nữa, còn có một chuyện khác… Kẻ hấp hối ngưng nói để thở một cách hổn hển khó nhọc. Honoré Champi hỏi: - Còn chuyện gì khác? - Ông cha sở không được quyền nhắc lại hoặc nói ra nhưng gì ông ta nghe được, NHƯNG ÔNG XÃ TRƯỞNG THÌ CÓ QUYỀN. - Ông muốn tôi phổ biến những gì ông sắp nói? - Vâng… chuyện này liên quan tới Francois Lebeau. Sau một vài giây im lặng, là lời thú tội khủng khiếp: - Chính tôi là người đã giết hắn! Tôi nợ hắn rất nhiều tiền. Tên khốn kiếp đã cho tôi vay lãi với những lãi xuất kinh khủng. Rồi hắn đòi tôi ráo riết. Hắn đến trưng giấy nợ và đòi rất nhiều lần, khoa khoa trước mặt tôi rồi lại nhét vào túi quần; tôi quyết định phải giết hắn chứ không thì bới đâu ra tiền mà trả. Honoré Champi giữ im lặng: ông đang thấy rõ sự thật bi thảm đang lòi ra. Ông ta mường tượng lại vẻ mặt của Mathieu Ferrand trong số các người bạn nhậu ở quán rượu Thương Mại, chiều hôm trước ngày khai mạc mùa săn bắn… - Chính cuộc cãi lộn giữa Verrier và Lebeau đã cho tôi sáng kiến. Nếu sáng ngày hôm sau Lebeau bi giết MỌI NGƯỜI SẼ ĐỔ LỖI CHO NGƯỜI HÀNG XÓM CỦA HẮN… Trong lúc đi săn, xuýt nữa thì chính ông đã làm rách việc khi đi kè kè bên cạnh Verrier. Ngay khi ông ra về, tôi đã không để mất thì giờ. Mấy phút sau tôi may mắn tìm gặp được Lebeau. Sau đó mọi việc thật đơn giản: tôi chỉ còn việc lấy lại các giấy nợ ở trong ví của hắn và thủ khẩu như bình. Đó là hồi kết cuộc của vụ án Verrier. Ngày nay ở làng Saint-Gilles-la-Forêt, sự việc đã hoàn toàn rơi vào quên lãng. Mảnh đất nguồn gốc của tội ác nó đã được trồng ngô như hai mảnh đất ở hai bên. Chả còn dấu vết gì để chỉ sự khác biệt của nó với các mảnh đất của gia đình Verrier. Chả còn gì còn lại của một thảm kich, đã phát sinh bởi lòng ác độc và sự ham hố của con người… Vũ Anh Tuấn dịch một truyện của Bellemare |