Hiện có 6 người xem / 2505082 lần xem
         info@sachvatranh.com       84 (0) 1 222 929 703        
 
CUỐN “NGƯỜI PHÁP TỚI BẮC KỲ” _ 1787-1884
(LES FRANCAIS AU TONKIN 1787-1884),
MỘT CUỐN SÁCH CHỨA ĐỰNG RẤT NHIỀU TƯ LIỆU VỀ SỬ HỌC

Tôi đổi được cuốn sách này ở nhà Cụ Dương Tấn Tài, cựu Tổng Trưởng Tài Chánh thời nhà Ngô, một người chơi sách nổi tiếng ở miền Nam khi trước. Năm 1979, tôi được một bà bạn dẫn lại giới thiệu với Cụ ở nhà số 34 đường Võ Văn Tần (Thời nhà Ngô là đường Trần Quý Cáp và thời Tây là đường Testard). Được gặp Cụ tôi thích lắm vì Cụ thật là một con người hào hoa phong nhã, nói năng cực kỳ nhỏ nhẹ. Tôi được cho xem tủ sách gia đình nhà Cụ gồm độ 6 tủ lớn chứa đầy sách và một căn phòng có đầy kệ sách trên cả bốn mặt vách. Cụ có một tủ mà Cụ để nguyên nhiều thứ sách mà Cụ đặc biệt yêu thích được giữ nguyên không đọc, và được gói thật kỹ càng, vì đây là những bộ mà Cụ để dành, vì những thứ nào mà Cụ đặc biệt yêu thích thì Cụ mua 2 bộ, một bộ để dành để vào tủ và một bộ để dọc ra và dùng thì để ở trên kệ. Nhìn những tựa sách Cụ có tôi hiểu được ngay là Cụ là một người quá sành sỏi vì các tác giả Cụ giữ đều là các tác giả danh tiếng, và phần lớn các sách Cụ có đều thuộc loại sách của các nhà xuất bản lớn. Hầu chuyện Cụ một lúc tôi được biết Cụ rất thích một loại báo Pháp rất cấp tiến là báo Crapouillot của thời kỳ đầu thế kỷ 20; báo này ra đời năm 1915 và tôi may mắn có được 3 số hồi năm 1922 vì tôi cũng thích thứ báo đó. Thấy tôi nói có ba số đó Cụ ngỏ ý muốn tôi để lại cho Cụ nhưng tôi xin Cụ đổi cho tôi lấy cuốn sách này vì thấy Cụ có tới 2 cuốn ở ngoài. Cụ đồng ý và thế là cuốn sách về ở với tôi…

Sách khổ nhỏ, chỉ có 12cm x 18cm và dày 450 trang. Sách được chia thành 12 chương và có 1 lời nói đầu.

· Chương 1 từ trang 9 tới trang 17, nói về những quan hệ đầu tiên giữa nước Pháp và nước Nam, về Đức Cha Bá Đa Lộc, về Gia Long, về các người kế vị, về các linh mục Công giáo bị sát hại và nói về việc chiếm Nam Kỳ qua một chiến dịch từ năm 1858 tới 1867.

· Chương 2 từ trang 18 tới 35 dành gần trọn chương cho Françis Garnier.

· Chương 3 từ trang 36 tới trang 71 nói về Đồ Phổ Nghĩa, về Đức Cha Puginier, về Giặc Cờ Đen và Giặc Cờ Vàng.

· Chương 4 từ trang 71 tới trang 111, dành nói về Thủy Sư Đô Đốc Dupré và những dự tính của người này liên quan tới việc đánh chiếm Bắc Kỳ.

· Chương 5, 6 và 7 từ trang 112 tới 257, dành trọn cho cuộc Viễn Chinh của Françis Garnier và cho nhiều chi tiết vào thời điểm trước khi chiếm Hà Nội, Ninh Bình, Nam Định và có cho cả chi tiết về bọn Giặc Cờ Đen cùng tham gia tấn công Hà Nội.

· Chương 8 từ trang 258 tới 273 dành nói về Philastre và việc lui quân của quân Pháp. Chương này cho chi tiết về các việc làm của các quan chức thực dân Pháp như de Trentinian ở Hải Dương, Bác Sĩ Harmand ở Nam Định, Hautefeuille ở Ninh Bình và Esmez ở Hà Nội. Chương này cho biết tất cả mọi việc làm của các người nói trên đều bị Philastre bác bỏ hết và cho lệnh lui quân, kế đó một số quân Pháp bị giết…

· Chương 9 từ trang 274 tới 313 nói về Hiệp Ước ký năm 1874 và về một số nhượng bộ và quà cáp của Tự Đức dành cho Pháp, về một Nhượng địa của Pháp và về việc thực dân Pháp bắt đầu các cuộc khảo sát ở Bắc Kỳ.

· Chương 10 từ trang 314 đến 343 dành cho cuộc viễn chinh của H. Rivière trong hai năm 1882 và 1883, có cho chi tiết về việc tái chiếm thành Hà Nội, thành Nam Định và việc bọn Cờ Đen nã đạn vào thành Hà Nội.

· Chương 11 từ trang 344 tới trang 385 nói về các hoạt động của tên Bác Sĩ Harmand, của Tướng Bouet và của Thủy Sư Đô Đốc Courbet, về việc chiếm lại Hải Dương và về cái chết của Tự Đức, về việc ném bom và chiếm các đồn lũy ở cửa thành Huế, và cuối cùng là việc ký kết Hiệp Ước 1883.

· Chương 12 từ trang 384 tới trang 411 nói về các hành động của Đô Đốc Courbet và Tướng Millot ở Sơn Tây, Bắc Ninh, Hưng Hóa và về việc tiến chiếm mấy thành nói trên…

Ngoài 12 chương đã nói trên, sách còn chứa đựng 6 bản đồ và một phần Phụ Lục từ trang 439 tới 444 chỉ dẫn cách đọc tên một số quan chức Việt Nam như Tổng Đốc, Tuần Phủ, Quan Bố, Quan Án vv… Ngoài ra, phần này cũng đăng một bức thư của Tướng Bouet gửi cho tác giả cuốn sách cho biết những đường nét chính về kế hoạch mà vì tướng này muốn áp dụng cho chiến dịch của mình.

Cuốn sách về Đông Dương này còn có một đặc điểm mà ít sách khác có là nó cho biết ở hai trang cuối cùng là các trang 449 và 450 tên tất cả các tài liệu nó có chứa đựng và số trang trong sách có đăng những tài liệu đó, đồng thời nó cũng cho các chi tiết về các hiệp ước, ví dụ: Hiệp Ước 1787 nơi trang 10, Hiệp Ước 1862 nơi trang 29 của sách, Hiệp Ước 1874 nơi các trang 315 và 318 trong sách và Hiệp Ước ký ngày 25-8-1883 tại Huế nơi trang 405.

Tóm lại đây là một cuốn sách tuy không ghê gớm gì cho lắm nhưng cũng có thể là một cuốn sách tốt cho các nhà nghiên cứu về lịch sử ở nước ta vì nó cho khá nhiều chi tiết…

Trích Hồi Ký 60 năm chơi sách, Chương VI

Vũ Anh Tuấn

Bài đã đăng
TÔI KHÓC EM TÔI
Đôi lời giới thiệu tập thơ "Mong manh thu vàng" của Phạm Thị Minh Hưng
Vài kỷ niệm buồn vui về Bs
SANG HƠN MỸ
HẮN, TÊN THIỆN QUỶ
ĐẠI THI HÀO NGUYỄN DU VÀ TRUYỆN KIỀU
VỀ CUỐN QUÝ THƯ
VỀ CUỐN ĐÔNG DƯƠNG
THAY LỜI GIỚI THIỆU
MỘT ĐỜI VỚI SÁCH
CUỐN ĐẠI CHIẾN THẾ GIỚI 1914-1918
Những tác phẩm sơn mài TUYỆT VỜI
VÀI CHI TIẾT
CUỐN CỔ THƯ 156 NĂM TUỔI VÀ TÔI
ĐỘNG LỰC NÀO KHIẾN TÔI HAM TÌM VÀ GIỚI THIỆU
CUỐN “THỔ PHỈ VÀ PHIẾN LOẠN Ở BẮC KỲ”
ĐẦU NĂM LƯỢM ĐƯỢC VÀNG
LIECHTENSTEIN
Vài điều nên biết về 1 người bạn Pháp
VÀI DÒNG VỀ MỘT CUỐN SÁCH
TÌNH THƯ MỘT BỨC,
VÀI ĐIỀU ĐÁNG GHI NHỚ
VÀI CẢM TƯỞNG SAU KHI THAM DỰ
TÂY CŨNG TAM SAO THẤT BẢN
Vài chi tiết về cuốn sách nhan đề
Cuốn “Ở BẮC KỲ” (AU TONKIN)
Vài chi tiết về kỳ họp ngày 14/11/2009 của CLB Sách Xưa & Nay
Quyển “1001 CUỐN SÁCH BẠN CẦN PHẢI ĐỌC TRƯỚC KHI ĐI XA”
Những chi tiết về cuộc họp ngày 11/4/2009
CLB Sách Xưa và Nay viếng thăm An Tất Viên
THIÊN DUYÊN VỚI SÁCH CỔ
CÂU CHUYỆN THƠ MỚI THỜI TIỀN CHIẾN
Bộ sách: “MỘT ĐẾ QUỐC THUỘC ĐỊA CỦA PHÁP: ĐÔNG DƯƠNG”
CHIẾN THẮNG OANH LIỆT của BẠCH THÁI BƯỞI
Một số sự việc đáng được nhắc lại
Vài chi tiết về cuốn “SÁCH DẠY HÁT TIẾNG NAM”
Vài chi tiết lý thú về buổi họp ngày 10-2-2007
MỘT SỐ CHI TIẾT VỀ ĐỊA DƯ RẤT CẦN BIẾT VỀ NƯỚC BẠN HOA KỲ
HỒI KÝ 60 NĂM CHƠI SÁCH (Trích đoạn)
Vài dòng về cuốn sách cổ “XỨ BẮC KỲ” (Le Tonkin)
Vài chi tiết về cuốn “MISSIONS DE COCHINCHINE”
Vài chi tiết về cuốn “CUỘC PHIÊU LƯU CỦA THẾ KỶ XX”
Cuốn “Ở ĐÔNG DƯƠNG NAM KỲ, CAO MIÊN, TRUNG KỲ VÀ BẮC KỲ”
Vài chi tiết về cuốn “TỪ BA LÊ TỚI BẮC KỲ”
Cuốn “CHUYỆN ĐÂY, CHUYỆN ĐÓ”
CUỐN “PHONG TỤC VÀ TẬP QUÁN CỦA NGƯỜI ANNAM”
Cuốn NIÊN BIỂU CÁC NỀN VĂN MINH
Vài chi tiết về một cuốn sách KHÔNG PHẢI TÔI “CHƠI” MÀ LÀ TÔI MỚI “LÀM ”
Vài dòng về cuốn sách “MỘT CHIẾN DỊCH Ở BẮC KỲ”
Vài điều lý thú về cuốn "VĂN HỌC DÂN GIAN VIỆT NAM"
Vài chi tiết về một cuốn sách mới xuất bản năm 1992
Giới thiệu 2 cuốn sách mới
Vài chi tiết về bộ sách “CON QUỶ CÀ NHẮC”
CUỐN “GIA ĐỊNH THUNG CHÍ”
CUỐN “CÁC HỘI KÍN TRÊN ĐẤT ANNAM”
VÀI CHI TIẾT VỀ BỘ BÁO KHOA HỌC HUYỀN BÍ
CUỐN ALBUM ĐẶC BIỆT CỦA BÁO ẢNH PHÁP
CUỐN “ĐÔNG DƯƠNG THUỘC PHÁP”
VÀI CHI TIẾT VỀ CUỐN SÁCH NHAN ĐỀ LÀ “XỨ BẮC KỲ”
VÀI ĐIỀU NÊN BIẾT VỀ CUỐN “TỰ ĐIỂN TIỂU SỬ
CUỐN “LỄ TANG CỦA NGƯỜI VIỆT NAM”
HƠN 300 NĂM TRƯỚC
SÁCH QUAN CHẾ
VÀI CHI TIẾT VỀ MỘT BỘ SÁCH RA ĐỜI 6 NĂM
Vài điều cần biết về tờ Gia Định báo
Vài cảm nghĩ về vấn đề sửa bản in
Lịch sử HÀN LÂM VIỆN ở nước ta và ở Pháp quốc
Thú chơi tranh và người thưởng ngoạn tranh ngày nay
Từ Lâu Đài đến Bảo Tàng
Thú chơi sưu tập
Nhân hai cuộc thi “Những cuốn sách vàng lần thứ 3”
Người Việt Nam đầu tiên nhảy dù là ai?
Lịch Sử Bưu Thiếp
TIÊU NGỮ
CÓ NÊN DỰNG LẠI THÁP PISE KHÔNG?
Hai chiếc thuyền rồng ở hồ Némi
Những cuốn sách đã ghé đời tôi và . . . . Ở LẠI
VỀ MỘT CUỐN SÁCH MÀ TÔI MỚI CÓ CƠ DUYÊN MUA ĐƯỢC
TỔNG KẾT 4 NĂM HOẠT ĐỘNG
NHỮNG KỶ LỤC & THÔNG TIN
VỀ MỘT CUỐN SÁCH ĐÔNG DƯƠNG RẤT HAY VÀ QUÝ
VỀ 1 SỐ NHÀ VĂN VIẾT NHIỀU Ở NƯỚC NGOÀI VÀ Ở NƯỚC TA
NÊN DẪN ĐỦ 35 CHỮ TRONG CHÚC THƯ CỦA VICTOR HUGO
NOSTRADAMUS
VÀI CHI TIẾT VỀ MỘT BỘ SÁCH TRƯỚC ĐẠI CÁCH MẠNG PHÁP
VỀ MỘT SỐ ĐIỀU KHÔNG CHÍNH XÁC TRONG BÀI
MỘT CHUYỆN “CHÂU VỀ HIỆP PHỐ”
PHƯƠNG THỨC LÀM VIỆC RẤT KHOA HỌC
VỀ GIÁ TRỊ THỰC TẾ CỦA MỘT SỐ TÁC PHẨM
CÁC “THƯ HIỆP” VÀ NỖI OAN CẦN ĐƯỢC GIẢI BÀY CỦA HỌ
HAI BỘ TRƯỜNG GIANG TIỂU THUYẾT CỦA EUGENE SUE:
Vài chi tiết về một số thư viện
MỘT CHÚT DUYÊN VỚI… SÁCH XƯA
LỄ RA MẮT CÂU LẠC BỘ SÁCH XƯA VÀ NAY
VÀI CHI TIẾT VỀ MỘT CUỐN SÁCH
TAM SAO THẤT BẢN
CUỐN BÚT QUAN HOÀI
BỘ “TAO ĐÀN TẠP CHÍ”
CHUYỆN VỀ CÁC GIỜ KHẮC SÁNG TÁC
­­Một cuốn sách cổ trên 300 năm
TÀI VẼ TRANH KHÔI HÀI CỦA TÚ MỠ
VỀ CUỐN “NGHỆ THUẬT Ở HUẾ” (L’ART À HUE)
VÀI CHI TIẾT VỀ BỘ “TẤN TUỒNG ĐỜI”
Những bộ sách vẫn cùng tôi đồng hành
Tản mạn về sách
Có nên dùng Tây Ba lô làm phụ đạo không?
MỘT CHUYỆN TRẢ THÙ
Chọc giận THẦN TÀI
Thứ duy nhất không mua được bằng tiền
Nỗi đau nho nhỏ của người yêu sách
Bài đọc tại buổi trao giải cuộc thi
Vài chi tiết về cuốn “Connaissance du Vietnam”
Tiểu phẩm hài hước cười ra nước mắt…
Làm thế nào để có một bộ sưu tập KIỀU đầy ấn tượng
Về một cuốn sách rất hay mà tôi mới có cơ duyên tìm lại được
Lược sử BÁO CHÍ VIỆT NAM từ khởi thuỷ tới 1945
Những tác phẩm sơn mài tuyệt vời
Về một trò chơi cần được tổ chức và phổ biến ngay
Tham luận tại Hội nghị Quốc tế
Không phải cứ giỏi ngoại ngữ...
Học giả, học thiệt
Nghĩa của từ "Hat trick"
Một sai lầm cần được đính chính
Vấn đề hôm nay
Ông thầy quái đản của tôi
Trả lại sự công bằng
Hoan chiến: Một thứ chiến tranh mới lạ kỳ thú
Hội chứng sính ngoại ngữ
 
Netadong.com thiết kế