Tôi không sở hữu cuốn sách quý này, nhưng đã có cơ may gặp nó, và được lưu giữ nó trong gần hai tuần lễ, một thời gian quá đủ, để tôi đọc qua cuốn sách có thể tạm gọi là cổ thư này vì nó phải độ từ 90 tới 100 tuổi (được in trong khoảng thời gian từ 1910 tới 1920 vì được nhà xuất bản A.MAME et FILS in). Tôi đọc qua thấy thích và muốn giới thiệu nó với quý vị vì nó kể lại cả một giai đoạn lịch sử, giai đoạn tiên khởi của Thiên Chúa Giáo trên quê hương Việt Nam của chúng ta. Cuốn sách này khổ 18x25cm, bìa cứng, các cạnh đều mạ vàng óng ánh rất đẹp. Sách dày 191 trang và chứa đựng một số minh họa bằng bút sắt rất đẹp.

Sách được chia ra làm XVII (17) chương như dưới đây:

Chương I: Từ trang 7 - 12 nói về những ngày đầu tiên

Rao Giảng Phúc Âm ở Nam Kỳ.

Chương II: Từ trang 13 - 14 nói về việc Cấm Đạo đầu tiên.

Chương III: Từ trang 14 - 24 nói về Dòng Thừa Sai ở Nam Kỳ.

Chương IV: Từ trang 26 - 31 nói về các giáo sĩ thừa sai bị bắt giữ.

Chương V: Từ trang 33 - 45 nói về Đức Cha Bá Đa Lộc

(Pigneaux de Béhaine).

Chương VI: Từ trang 47 - 55 nói về các cuộc điều đình với Pháp.

Chương VII: Từ trang 56 - 66 nói về cái chết

của Đức Cha Bá Đa Lộc.

Chương VIII: Từ trang 67 - 81 nói về 30 năm

chung sống hòa bình.

Chương IX: Từ trang 94 - 100 nói về cuộc Cấm Đạo lớn đầu tiên.

Chương X: Từ trang 101 - 108 nói về kỷ nguyên

của Các Thánh Tử Vì Đạo.

Chương XI: Từ trang 109 - 123 nói về các cái chết

của các Lm.Marchand, Jaccard và Delamotte.

Chương XII: Từ trang 124 - 129 nói về Vua Thiệu Trị và việc các giáo sĩ thừa sai được các chiến thuyền của Hải Quân Pháp giải cứu.

Chương XIII: Từ trang 130 - 142 nói về nước Pháp (Người Pháp)

ở Trung Kỳ và về Đức Giám Mục Pellerin.

Chương XIV: Từ trang 143 - 154 nói về các điều khó khăn hai bên gặp phải: về chính sách ngoại giao của vua Tự Đức, và về nỗi căm hờn của các nhà Nho.

Chương XV: Từ trang 155 - 165 nói về Đức Cha Miche

và về các Thày Dòng La San.

Chương XVI: Từ trang 166 - 177 nói về các Nữ Tu

Dòng Saint – Paul de Chartres.

Chương XVII: Từ trang 178 cho tới hết

nói về các tình trạng Cấm Đạo vẫn đang tiếp diễn…

Đây là một cuốn tài liệu khá đầy đủ về các linh mục Dòng Thừa Sai, và những tài liệu về thời kỳ này cũng không có nhiều nhặn gì. Mong rằng sách này sẽ phần nào phụ giúp vào công việc nghiên cứu lịch sử.

Trích Hồi ký 60 năm chơi sách, chương VI

Vũ Anh Tuấn