Hiện có 20 người xem / 2309480 lần xem
         info@sachvatranh.com       84 (0) 1 222 929 703        
 
­­Một cuốn sách cổ trên 300 năm

cho thấy người Pháp đã chú ý tới Đông Nam Á và có tham vọng chinh phục nước Tàu từ thế kỷ thứ XVII – Nước ta không phải là nước duy nhất bị thực dân Pháp dòm ngó vào thời điểm đó.

Cách đây 300 năm, nước ta là một trong những nước đầu tiên ở Đông Nam Á được người ngoại quốc, lúc đó thường là các giáo sĩ, để ý và tìm tòi. Ngay từ đầu thế kỷ thứ XVII, vào năm 1608, một giáo sĩ Dòng Tên người Ý, Linh mục Francesco Buzomi đã tới Đàng Trong lúc đó được gọi là “Cochinchine hay Cochin-China”, sau đó vào năm 1627 thì có linh mục “Alexandre de Rhodes” (Đắc Lộ) tới Đàng Ngoài, lúc đó đựoc gọi là “Tonkin” hay “Tonquin”.Linh mục Đắc Lộ được coi là người Pháp đầu tiên đặt chân đến nước ta. Nhưng nước ta không phải là nước duy nhất ở Đông Nam Á được người nước ngoài quan tâm tới, bởi vì ngay từ thế kỷ thứ XVII người Pháp đã cử người (cũng lại một Linh mục Dòng Tên) tới Thái Lan lúc đó được gọi là “Royaume de Siam” (Vương Quốc Xiêm La), và người này, một linh mục tên là Guy Tachard, đã tới Xiêm tới hai lần, để khi trở về có viết một cuốn sách nhan đề là “Chuyến đi thứ nhì của Linh mục Tachard sang Vương Quốc Xiêm” (Second Voyage du Père Tachard au Royaume de Siam).
Cuốn sách cổ trên 300 năm này vừa được bắt gặp ở thành phố của chúng ta. Là người tìm được, đọc qua thấy cuốn sách cổ này cho thấy một vài sự kiện hay hay, chúng tôi xin được ghi lại để bạn đọc đọc chơi.
Sách đã mất bìa nguyên thủy và mất cả trang đầu sách (frontispice) nên không còn để niên đại. Tuy nhiên, qua bản văn, người đọc có thể dễ dàng xác định niên đại vì ở ngay đầu sách là một bức thư (Epistre) mà ở nước ta thì có thể gọi là một tờ sớ tâu lên nhà vua. Thư này được in bằng một corps chữ to gần bằng đầu ngón tay và được dâng lên Hoàng Đế Pháp Lộ Y Đại Đế (Louis Le Grand tức Lộ Y thứ XIV, còn được gọi là Thái Dương Vương hay Vua Mặt Trời-“le Roi Soleil”). Vị Hoàng Đế nổi bật của Pháp này sinh năm 1638 và mất năm 1715. Đầu thư Linh mục Tachard viết: “Tâu Hoàng Thượng, Đây là chuyến đi thứ nhì của tôi qua Xiêm theo lệnh của Bệ Hạ, và bây giờ tôi trở về xin tường trình lên Bệ Hạ…”. Cách nói này cho thấy bàn tường trình được làm lúc sinh thời của Hoàng Đế lộ Y thứ XIV, và sau đó, ở trang thứ 16 của sách (tuy corps chữ nhỏ hơn nhưng vẫn sử dụng thứ tiếng Pháp cổ) thấy có ghi ngày giờ khời hành của chuyến đi thứ nhì này như sau: “Ai nấy đã ở vị trí, gió thuận, chúng tôi nhổ neo một buổi sáng thứ Bẩy, mùng một tháng ba năm 1687…”. Chúng tôi có tra cứu một vài cuốn sách nói về thế kỷ của vua Lộ Y thứ 14 và được thấy nói qua rằng vào thời điểm đó có một giáo sĩ được gửi qua Xiêm và ở lại bên đó một thời gian ngắn. Do đó, nếu cộng cả ngày đi, thời gian đi và thời gian lưu lại ở Xiêm chuyến đi thứ nhì này không thể kéo dài hơn hai năm, và khi về, vị Linh mục Dòng Tên đó không thể để tà tà vài năm rồi mới dâng bản tường trình. Qua các sự kiện ở trên, ta có cơ sở để tin rằng sách được ấn hành trong khoảng thời gian từ 1689-1690 là cùng. Một câu trong bức thư trên đầu sách khiến kẻ đọc này buồn cười nên xin ghi lại ở đây để bạn đọc đọc chơi và cùng được thấy tham vọng ghê gớm của người Pháp thực dân vào thời đó. Thơ viết: “…và rồi Hậu Thế sẽ thấy trong số những cuộc chinh phục và những kẻ bị chinh phục của Lộ Y Đại Đế có cả Vua Xiêm và Vua Tàu, thẩy đều cúi đầu tùng phục dưới chân thánh giá Chúa Ky Tô”. (Et que la Postérité comptera parmi les Conquêtes de LOUIS LE GRAND, les Rois de Siam & de la Chine soumis à la Croix de Jésus-Christ). Đọc mấy hàng chữ này người đọc không thể không buồn cười khi thấy nước Pháp với lãnh thổ và dân số nhỏ bé như vậy muốn nuốt nước Xiêm thì còn có lý, chứ xơi luôn nước Tàu to đùng như vậy thì quả là hơi quá đáng. Thầm mong rằng đây chỉ là tham vọng của những người Pháp thực dân vào thời điểm đó; còn những người Pháp bạn hiện nay của chúng ta, văn minh, hiền hòa, ưa chuộng hòa bình nếu có gặp những dòng chữ này chắc cũng chỉ cười xòa.
Mấy sự kiện nêu trên cho thấy rõ nước ta không phải là nước duy nhất được thực dân Pháp để mắt tới từ hồi thế kỷ thứ 17.
Người viết chẳng phải là sử gia “sử dô” gì, chỉ là người ham đọc sách, thấy gì hay hay là lạ thì ghi lại cho các bạn đọc chơi, có gì sai sót, xin vui lòng bỏ qua.

Vũ Anh Tuấn

Bài đã đăng
TÔI KHÓC EM TÔI
Đôi lời giới thiệu tập thơ "Mong manh thu vàng" của Phạm Thị Minh Hưng
Vài kỷ niệm buồn vui về Bs
SANG HƠN MỸ
HẮN, TÊN THIỆN QUỶ
ĐẠI THI HÀO NGUYỄN DU VÀ TRUYỆN KIỀU
VỀ CUỐN QUÝ THƯ
VỀ CUỐN ĐÔNG DƯƠNG
THAY LỜI GIỚI THIỆU
MỘT ĐỜI VỚI SÁCH
CUỐN ĐẠI CHIẾN THẾ GIỚI 1914-1918
Những tác phẩm sơn mài TUYỆT VỜI
VÀI CHI TIẾT
CUỐN CỔ THƯ 156 NĂM TUỔI VÀ TÔI
ĐỘNG LỰC NÀO KHIẾN TÔI HAM TÌM VÀ GIỚI THIỆU
CUỐN “THỔ PHỈ VÀ PHIẾN LOẠN Ở BẮC KỲ”
ĐẦU NĂM LƯỢM ĐƯỢC VÀNG
LIECHTENSTEIN
Vài điều nên biết về 1 người bạn Pháp
VÀI DÒNG VỀ MỘT CUỐN SÁCH
TÌNH THƯ MỘT BỨC,
VÀI ĐIỀU ĐÁNG GHI NHỚ
VÀI CẢM TƯỞNG SAU KHI THAM DỰ
TÂY CŨNG TAM SAO THẤT BẢN
Vài chi tiết về cuốn sách nhan đề
Cuốn “Ở BẮC KỲ” (AU TONKIN)
Vài chi tiết về kỳ họp ngày 14/11/2009 của CLB Sách Xưa & Nay
Quyển “1001 CUỐN SÁCH BẠN CẦN PHẢI ĐỌC TRƯỚC KHI ĐI XA”
Những chi tiết về cuộc họp ngày 11/4/2009
CLB Sách Xưa và Nay viếng thăm An Tất Viên
CUỐN “NGƯỜI PHÁP TỚI BẮC KỲ” _ 1787-1884
THIÊN DUYÊN VỚI SÁCH CỔ
CÂU CHUYỆN THƠ MỚI THỜI TIỀN CHIẾN
Bộ sách: “MỘT ĐẾ QUỐC THUỘC ĐỊA CỦA PHÁP: ĐÔNG DƯƠNG”
CHIẾN THẮNG OANH LIỆT của BẠCH THÁI BƯỞI
Một số sự việc đáng được nhắc lại
Vài chi tiết về cuốn “SÁCH DẠY HÁT TIẾNG NAM”
Vài chi tiết lý thú về buổi họp ngày 10-2-2007
MỘT SỐ CHI TIẾT VỀ ĐỊA DƯ RẤT CẦN BIẾT VỀ NƯỚC BẠN HOA KỲ
HỒI KÝ 60 NĂM CHƠI SÁCH (Trích đoạn)
Vài dòng về cuốn sách cổ “XỨ BẮC KỲ” (Le Tonkin)
Vài chi tiết về cuốn “MISSIONS DE COCHINCHINE”
Vài chi tiết về cuốn “CUỘC PHIÊU LƯU CỦA THẾ KỶ XX”
Cuốn “Ở ĐÔNG DƯƠNG NAM KỲ, CAO MIÊN, TRUNG KỲ VÀ BẮC KỲ”
Vài chi tiết về cuốn “TỪ BA LÊ TỚI BẮC KỲ”
Cuốn “CHUYỆN ĐÂY, CHUYỆN ĐÓ”
CUỐN “PHONG TỤC VÀ TẬP QUÁN CỦA NGƯỜI ANNAM”
Cuốn NIÊN BIỂU CÁC NỀN VĂN MINH
Vài chi tiết về một cuốn sách KHÔNG PHẢI TÔI “CHƠI” MÀ LÀ TÔI MỚI “LÀM ”
Vài dòng về cuốn sách “MỘT CHIẾN DỊCH Ở BẮC KỲ”
Vài điều lý thú về cuốn "VĂN HỌC DÂN GIAN VIỆT NAM"
Vài chi tiết về một cuốn sách mới xuất bản năm 1992
Giới thiệu 2 cuốn sách mới
Vài chi tiết về bộ sách “CON QUỶ CÀ NHẮC”
CUỐN “GIA ĐỊNH THUNG CHÍ”
CUỐN “CÁC HỘI KÍN TRÊN ĐẤT ANNAM”
VÀI CHI TIẾT VỀ BỘ BÁO KHOA HỌC HUYỀN BÍ
CUỐN ALBUM ĐẶC BIỆT CỦA BÁO ẢNH PHÁP
CUỐN “ĐÔNG DƯƠNG THUỘC PHÁP”
VÀI CHI TIẾT VỀ CUỐN SÁCH NHAN ĐỀ LÀ “XỨ BẮC KỲ”
VÀI ĐIỀU NÊN BIẾT VỀ CUỐN “TỰ ĐIỂN TIỂU SỬ
CUỐN “LỄ TANG CỦA NGƯỜI VIỆT NAM”
HƠN 300 NĂM TRƯỚC
SÁCH QUAN CHẾ
VÀI CHI TIẾT VỀ MỘT BỘ SÁCH RA ĐỜI 6 NĂM
Vài điều cần biết về tờ Gia Định báo
Vài cảm nghĩ về vấn đề sửa bản in
Lịch sử HÀN LÂM VIỆN ở nước ta và ở Pháp quốc
Thú chơi tranh và người thưởng ngoạn tranh ngày nay
Từ Lâu Đài đến Bảo Tàng
Thú chơi sưu tập
Nhân hai cuộc thi “Những cuốn sách vàng lần thứ 3”
Người Việt Nam đầu tiên nhảy dù là ai?
Lịch Sử Bưu Thiếp
TIÊU NGỮ
CÓ NÊN DỰNG LẠI THÁP PISE KHÔNG?
Hai chiếc thuyền rồng ở hồ Némi
Những cuốn sách đã ghé đời tôi và . . . . Ở LẠI
VỀ MỘT CUỐN SÁCH MÀ TÔI MỚI CÓ CƠ DUYÊN MUA ĐƯỢC
TỔNG KẾT 4 NĂM HOẠT ĐỘNG
NHỮNG KỶ LỤC & THÔNG TIN
VỀ MỘT CUỐN SÁCH ĐÔNG DƯƠNG RẤT HAY VÀ QUÝ
VỀ 1 SỐ NHÀ VĂN VIẾT NHIỀU Ở NƯỚC NGOÀI VÀ Ở NƯỚC TA
NÊN DẪN ĐỦ 35 CHỮ TRONG CHÚC THƯ CỦA VICTOR HUGO
NOSTRADAMUS
VÀI CHI TIẾT VỀ MỘT BỘ SÁCH TRƯỚC ĐẠI CÁCH MẠNG PHÁP
VỀ MỘT SỐ ĐIỀU KHÔNG CHÍNH XÁC TRONG BÀI
MỘT CHUYỆN “CHÂU VỀ HIỆP PHỐ”
PHƯƠNG THỨC LÀM VIỆC RẤT KHOA HỌC
VỀ GIÁ TRỊ THỰC TẾ CỦA MỘT SỐ TÁC PHẨM
CÁC “THƯ HIỆP” VÀ NỖI OAN CẦN ĐƯỢC GIẢI BÀY CỦA HỌ
HAI BỘ TRƯỜNG GIANG TIỂU THUYẾT CỦA EUGENE SUE:
Vài chi tiết về một số thư viện
MỘT CHÚT DUYÊN VỚI… SÁCH XƯA
LỄ RA MẮT CÂU LẠC BỘ SÁCH XƯA VÀ NAY
VÀI CHI TIẾT VỀ MỘT CUỐN SÁCH
TAM SAO THẤT BẢN
CUỐN BÚT QUAN HOÀI
BỘ “TAO ĐÀN TẠP CHÍ”
CHUYỆN VỀ CÁC GIỜ KHẮC SÁNG TÁC
TÀI VẼ TRANH KHÔI HÀI CỦA TÚ MỠ
VỀ CUỐN “NGHỆ THUẬT Ở HUẾ” (L’ART À HUE)
VÀI CHI TIẾT VỀ BỘ “TẤN TUỒNG ĐỜI”
Những bộ sách vẫn cùng tôi đồng hành
Tản mạn về sách
Có nên dùng Tây Ba lô làm phụ đạo không?
MỘT CHUYỆN TRẢ THÙ
Chọc giận THẦN TÀI
Thứ duy nhất không mua được bằng tiền
Nỗi đau nho nhỏ của người yêu sách
Bài đọc tại buổi trao giải cuộc thi
Vài chi tiết về cuốn “Connaissance du Vietnam”
Tiểu phẩm hài hước cười ra nước mắt…
Làm thế nào để có một bộ sưu tập KIỀU đầy ấn tượng
Về một cuốn sách rất hay mà tôi mới có cơ duyên tìm lại được
Lược sử BÁO CHÍ VIỆT NAM từ khởi thuỷ tới 1945
Những tác phẩm sơn mài tuyệt vời
Về một trò chơi cần được tổ chức và phổ biến ngay
Tham luận tại Hội nghị Quốc tế
Không phải cứ giỏi ngoại ngữ...
Học giả, học thiệt
Nghĩa của từ "Hat trick"
Một sai lầm cần được đính chính
Vấn đề hôm nay
Ông thầy quái đản của tôi
Trả lại sự công bằng
Hoan chiến: Một thứ chiến tranh mới lạ kỳ thú
Hội chứng sính ngoại ngữ
 
Netadong.com thiết kế